Anal Fistül Nedir ?

Anal fistül, anüs çevresinde bulunan cilt ile kalın bağırsağın son kısmı (rektum) arasında oluşan küçük bir tüneldir. Genellikle daha önce meydana gelen bir perianal apse (makat çevresi apsesi) sonrasında gelişir. Apse boşaldıktan sonra bu bölgede iyileşmeyen bir kanal oluşabilir ve bu kanal dışkı veya iltihap gibi akıntılara neden olabilir. İşte bu kalıcı kanal yapısına “anal fistül” adı verilir.

Halk arasında sıkça utanılan ya da ertelenen bir sağlık sorunu olsa da, anal fistül tedavi edilmediğinde kronikleşebilir ve yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilir. Uzun süren makat akıntısı, kaşıntı, kötü koku ve zaman zaman ağrı gibi belirtilerle kendini gösterebilir.

Anal fistül, kendi kendine iyileşmeyen bir yapıdır. Bu nedenle doğru teşhis ve zamanında tedavi oldukça önemlidir. Erken müdahale, hem tedavinin başarısını artırır hem de hastanın konforunu kısa sürede geri kazanmasını sağlar.

Anal Fistül Belirtileri

Anal fistül, ilk bakışta basit bir cilt sorunu gibi görünse de, zamanla artan ve tekrarlayan belirtilerle kendini gösterir. Bu belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir; ancak en sık karşılaşılan işaretler aşağıdaki gibidir:

1. Makat Çevresinde Akıntı

Fistülün en belirgin belirtisi, makat çevresinden gelen iltihaplı veya kanlı akıntıdır. Bu akıntı genellikle iç çamaşırının kirlenmesine ve kötü kokuya neden olur.

2. Kaşıntı ve Cilt Tahrişi

Sürekli nemli kalan makat bölgesi, zamanla tahriş olur. Bu da şiddetli kaşıntı, yanma hissi ve ciltte kızarıklık gibi sorunlara yol açabilir.

3. Ağrı ve Rahatsızlık Hissi

Özellikle otururken ya da dışkılama sırasında hissedilen ağrı veya batma hissi, fistülün yerleşim yerine bağlı olarak değişebilir. Akıntı azaldığında bu ağrılar genellikle artar.

4. Tekrarlayan Apseler

Anal fistül, çoğu zaman daha önce oluşmuş bir apsenin sonucu olduğu için, bazı hastalarda tekrarlayan apseler meydana gelir. Bu apseler şişlik, ateş ve zonklayıcı ağrıya neden olabilir.

5. Anüste Deliğe Benzer Açıklık

Bazı hastalarda dışarıdan fark edilebilen, anüs çevresinde küçük bir açıklık ya da delik bulunabilir. Bu, fistülün dışa açıldığı yerdir ve genellikle akıntının geldiği noktadır.

anal fistul belirtileri

Anal Fistül Ameliyatı

Anal fistül, ilaçla ya da kendiliğinden iyileşmeyen bir hastalıktır. Bu nedenle, kalıcı çözüm için cerrahi tedavi genellikle kaçınılmazdır. Fistülün tipi, yeri ve derinliğine göre farklı ameliyat teknikleri tercih edilebilir. Amaç, fistül yolunu tamamen ortadan kaldırmak ve makat kaslarına zarar vermeden hastalığı tedavi etmektir.

1. Hangi Durumlarda Ameliyat Gerekir?

  • Sürekli ya da tekrarlayan akıntı varsa

  • Fistül uzun süreli rahatsızlık veriyorsa

  • Daha önce apseler geçirilmişse

  • Fistül ağızları kapanıp yeniden iltihaplanıyorsa
    Bu gibi durumlarda cerrahi müdahale kaçınılmaz hale gelir.

2. Anal Fistül Ameliyatı Yöntemleri

Anal fistül tedavisinde kullanılan başlıca cerrahi yöntemler şunlardır:

  • Fistülotomi: Fistül yolunun kesilerek açık hale getirilip iyileşmeye bırakılmasıdır. En sık uygulanan yöntemdir. Basit fistüllerde tercih edilir.

  • Seton Tekniği: Makat kaslarına yakın veya kasların içinden geçen fistüllerde kullanılır. Lastik veya ip benzeri materyal fistül yoluna yerleştirilerek zamanla iyileşmesi sağlanır.

  • LIFT Yöntemi (Ligation of Intersphincteric Fistula Tract): Fistül yolunun kaslara zarar vermeden bağlanıp çıkarılması esasına dayanır. Kas kontrolünü korumak için idealdir.

  • Flap (Yama) Tekniği: Özellikle tekrarlayan ya da karmaşık fistüllerde kullanılır. Fistül ağızları kapatılarak bölgeye sağlam doku yaması uygulanır.

3. Ameliyat Ne Kadar Sürer?

Ameliyat süresi, seçilen yönteme ve fistülün karmaşıklığına göre değişmekle birlikte genellikle 30-60 dakika arasında sürer. Hastaların çoğu aynı gün ya da bir gün sonra taburcu edilir.

4. Ameliyat Sonrası Süreç Nasıldır?

  • Genellikle lokal veya genel anestezi ile yapılır.

  • İlk birkaç gün ağrı, hafif kanama ve akıntı olabilir.

  • Düzenli pansuman ve hijyen çok önemlidir.

  • Tam iyileşme süreci genellikle 2-4 hafta arasındadır.

  • Nüks (tekrarlama) riski düşük olsa da tamamen ortadan kalkmaz, bu nedenle kontrollü bir takip süreci önemlidir.

Anal fistül kendiliğinden iyileşir mi?

Anal fistül, genellikle kendiliğinden iyileşmeyen bir sağlık problemidir. Makat çevresinde oluşan bu iltihaplı tünel yapısı, bir kere oluştuktan sonra çoğu zaman kalıcı hale gelir ve zamanla daha fazla rahatsızlık yaratabilir. Bazı hastalar akıntı azaldığında ya da ağrı geçici olarak hafiflediğinde fistülün iyileştiğini düşünebilir, ancak bu genellikle geçicidir ve altta yatan problem devam eder.

Anal fistül tedavi edilmeden bırakıldığında zaman içinde genişleyebilir, yeni yollar oluşturabilir ve çevre dokularda daha fazla hasara yol açabilir. Ayrıca sık sık tekrarlayan enfeksiyonlara, apselere ya da ciltte tahrişe neden olabilir. Bu nedenle fistül şikayetleri hafif olsa bile uzman bir genel cerrah tarafından değerlendirilmesi önemlidir.

Eğer makat bölgesinde akıntı, kaşıntı, kötü koku, zaman zaman oluşan şişlik veya ağrı gibi belirtileriniz varsa, bunlar anal fistülün işaretleri olabilir. Kendi kendine geçmesini beklemek yerine erken tanı ve uygun tedavi ile daha hızlı ve kalıcı bir iyileşme sağlanabilir.

Anal Fistül Tehlikeli midir?

Anal fistül, her ne kadar basit bir makat problemi gibi görülse de tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Enfeksiyonun kronik hale gelmesi, sürekli akıntı, kötü koku ve yaşam kalitesini düşüren ağrılarla birlikte gelir. Ayrıca, bazı durumlarda fistülün çevre dokulara yayılması ya da bağırsağın derin katmanlarına ilerlemesi ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Bu yüzden anal fistül sadece rahatsız edici değil, ihmal edildiğinde tehlikeli de olabilecek bir hastalıktır. Erken tanı ve doğru tedaviyle bu riskler önlenebilir. Şikayetleriniz varsa zaman kaybetmeden bir proktoloji uzmanına başvurmanız, hem sağlığınız hem de yaşam konforunuz açısından büyük önem taşır.

📱 Bizi Takip Edin

Güncel bilgilere ulaşmak, hasta bilgilendirme videolarımızı izlemek ve ameliyat süreçlerine dair içeriklerimizi takip etmek için sosyal medya hesaplarımızı ziyaret edebilirsiniz:

🔗 Instagram: Prof. Dr. Mustafa Uygar Kalaycı
📺 YouTube: YouTube Kanalımız

Anal Fistül Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Anal fistül nedir?

Anal fistül, anüs çevresindeki bir enfeksiyonun deri altına ilerleyerek, cilt ile rektum arasında anormal bir tünel oluşturmasıdır. Genellikle apseden sonra ortaya çıkar.

Anal fistül nasıl anlaşılır?

Makatta akıntı, kaşıntı, zaman zaman ağrı ve tekrar eden apseler anal fistülün en sık görülen belirtilerindendir. Şikayetler genellikle inatçıdır ve kendiliğinden geçmez.

Anal fistül tedavi edilmezse ne olur?

Tedavi edilmeyen anal fistüller sürekli enfeksiyon, cilt tahrişi ve hatta nadiren daha karmaşık fistül yollarının oluşmasına neden olabilir. Kronikleşme riski yüksektir.

Anal fistül kendiliğinden geçer mi?

Hayır, anal fistül kendiliğinden iyileşmez. Kalıcı bir çözüm için genellikle cerrahi müdahale gerekir.

Anal fistül neden oluşur?

Genellikle anüs çevresindeki bir apsenin boşalmadan ya da tam iyileşmeden derin dokulara ilerlemesi sonucu oluşur. Crohn hastalığı gibi bağırsak hastalıkları da risk faktörleri arasındadır.

Anal fistül ameliyatı nasıl yapılır?

Tedavi şekli fistülün yapısına göre değişir. Basit fistüllerde fistülotomi yapılırken, karmaşık vakalarda seton, advancement flap veya lazer tedavileri uygulanabilir.

Ameliyat sonrası iyileşme süreci nasıldır?

Ameliyatın türüne göre değişmekle birlikte çoğu hasta 1-2 hafta içinde günlük yaşantısına dönebilir. Ancak tam iyileşme süreci 4-6 haftayı bulabilir.

Lazerle anal fistül tedavisi etkili midir?

Uygun hastalarda lazer yöntemi, daha az ağrı ve hızlı iyileşme avantajı sunar. Ancak her vakaya uygun olmayabilir; detaylı muayene gereklidir.

Anal fistül tekrarlayabilir mi?

Evet. Özellikle karmaşık yapıda olan veya Crohn gibi altta yatan hastalığı olan kişilerde tekrarlama riski daha yüksektir. Doğru teknikle yapılan ameliyatlar bu riski azaltır.

Makatta sürekli akıntı olması anal fistül belirtisi midir?

Evet, özellikle iltihaplı ve kötü kokulu bir akıntı varsa anal fistül olasılığı yüksektir. Mutlaka bir genel cerrahi uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.

Anal fistül cinsel yolla bulaşır mı?

Hayır. Anal fistül bir enfeksiyon hastalığı değildir ve cinsel yolla bulaşmaz.

Hangi doktor anal fistül tedavisini yapar?

Anal fistül tedavisi genel cerrahi uzmanları tarafından yapılır. Özellikle makat hastalıkları konusunda deneyimli cerrahların değerlendirmesi önerilir.

Anal fistül tedavisinde hangi yöntem en kalıcı sonuç verir?

Fistülün tipi ve konumuna göre değişmekle birlikte, cerrahi olarak fistül yolunun tamamen çıkarılması genellikle en kalıcı çözümdür. Lazer ve seton gibi yöntemler de uygun vakalarda etkili olabilir.

Seton nedir, anal fistülde ne işe yarar?

Seton, fistül kanalına yerleştirilen özel bir iptir. Amaç kanalın zamanla daralmasını ve iyileşmesini sağlamaktır. Genellikle karmaşık fistüllerde kullanılır.

Anal fistül tedavisi geciktirilirse ne olur?

Tedavi geciktikçe enfeksiyon riski artar, fistül karmaşık hale gelir ve tedavi süreci uzar. Erken müdahale daha basit ve etkili sonuçlar sağlar.